Yapay Zeka Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?

Çocuklarımızı Yapay Zeka Dünyasına Nasıl Hazırlamalıyız? Yapay Zeka, Eğitim Ortamını Nasıl Dönüştürecek? Yapay Zeka Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?

Çocuklara Yapay Zeka Eğitimi Hangi Yaşta ve Nasıl Verilmeli?

Prof. Dr. Gonca Kızılkaya Cumaoğlu, gelecekte yapay zeka ile şekillenecek dünyaya çocuklarımızı hazırlamanın yollarını anlattı. Yapay zeka artık hayatımızın her alanında yer almakta ve yakında robotlarla yaşam hayal olmaktan çıkacak. Bu kapsamda, yapay zekanın eğitimde neleri değiştireceği önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir.

Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gonca Kızılkaya Cumaoğlu, yapay zekanın eğitim alanında sunacağı fırsatları ve erken çocukluk döneminden itibaren nasıl bir eğitim verilmesi gerektiğini anlattı.

Cumaoğlu, Türkiye’nin 2020’den bu yana bu konuda önemli adımlar attığını hatırlatarak, “Öncelikle TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü (BİLGEM-YZE) kuruldu. 2021’de Cumhurbaşkanlığı tarafından ilk ulusal strateji belgesi olan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi yürürlüğe girdi. Amacımız sürdürülebilir bir yapay zeka ekosistemi oluşturmak, bu alanda uzmanlar yetiştirmek, toplumsal uyum ve düzenlemeleri sağlamak ve işgücü dönüşümünü hızlandırmaktır,” dedi.

Gelecek yılların öngörülemezliğine dikkat çeken Prof. Dr. Cumaoğlu, “AGI (Artificial General Intelligence) düzeyine ulaşıldığında – ki bu çok uzak bir gelecek değil – ciddi bir istihdam sorunu yaşanacağı düşünülüyor. Çocuklarımızın öncelikli ihtiyacı yeni okuryazarlıklara sahip olmaktır. Yapay zeka okuryazarlığından dijital okuryazarlığa kadar birçok alanda bilgi sahibi olmaları gerekecek,” dedi.

Eğitimde Yukarıdan Aşağıya Bir Kırılma Yaşanacak

Prof. Dr. Cumaoğlu, eğitim sistemlerinde değişikliklerin genellikle hızlı bir şekilde uygulanmadığını belirterek, “Ancak burada yukarıdan aşağıya bir kırılma yaşanacak. Toplumsal yaşamı kökten etkileyecek istihdam dönüşümleri, önce üniversite sistemini, ardından tüm eğitim sistemini yeniden tanımlayacak. Yapay zekayı eğitim sistemine entegre etmeden, o zaten bize entegre oldu. Örneğin, YÖK ‘Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zeka Kullanımına Dair Etik Rehber’ yayınladı. Bu, konunun öğretim programına girmeden önce kullanımına yönelik bir rehber oldu çünkü biz de öğrencilerimiz de aktif olarak kullanıyoruz,” diye konuştu.

Yapay Zeka Eğitimde Birçok Fırsat Sunacak

Yapay zekanın sistemsel değişikliklerin yanı sıra öğrenmeye ve öğrenme ortamlarına sunduğu fırsatlara da değinen Cumaoğlu şunları söyledi:

“Kişiselleştirilmiş Öğretim: Yapay zeka ile öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına, öğrenme hızlarına, ilgi alanlarına ve yeteneklerine göre uyarlanmış eğitim yöntemleri ve materyalleri geliştirilebilir. Bu modellemede, öğrencinin güçlü ve zayıf yönleri dikkate alınarak, ona özel öğrenme yolları ve hedefler belirlenir. Böylece öğrencinin en verimli şekilde öğrenmesi sağlanır.

Geri Bildirim ve Mentörlük: Yapay zeka, öğrencilere daha hızlı geri bildirimler sağlayarak hatalarını düzeltmelerine ve öğrenmelerine yardımcı olabilir. Öğrencinin ilerlemesini yakından izleyerek eksiklikleri konusunda rehberlik ve destek sağlayabilir.

Öğretmenlere Destek: Yapay zeka, öğretmenlere materyal geliştirme bağlamında da destek olabilir. Öğrencilerin ilgi alanlarına ve güçlü yanlarına dayalı öğrenme materyalleri oluşturabilir. Bu sayede öğretim süreçleri daha verimli hale getirilebilir.

Öğrenme Analitiği: Büyük veri ile çalışan öğrenme analitiği ve öngörü analizi, yapay zeka ile oldukça kolaylaşacaktır. Öğrenme analitiği; öğrencilerin performans verilerini analiz ederek veriye dayalı karar almayı ve erken müdahale yapmayı sağlar,” dedi.

Yapay Zeka Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?

Prof. Dr. Gonca Kızılkaya Cumaoğlu, yapay zeka eğitimine hangi yaşlarda hangi konuların işlenmesi gerektiği konusunda şunları söyledi:

Erken Çocukluk Dönemi (3-6 Yaş): Bu dönemde temel dijital beceriler, eğitici oyunlar ve uygulamalarla teknolojiye aşinalık kazandırılabilir.

İlkokul Dönemi (7-12 Yaş): Temel programlama ve kodlama becerileri için Scratch gibi basit programlama dilleri ile algoritmik düşünme kazandırılabilir. Dijital okuryazarlık için güvenli internet kullanımı, bilgi arama ve değerlendirme becerileri öğretilmelidir. Yeni medya okuryazarlığı için medya içeriğini anlama, değerlendirme ve üretme becerileri ele alınmalıdır.

Ortaokul Dönemi (12-15 Yaş): Yapay zekanın temel kavramları ve çalışma prensipleri ile temel uygulamalar öğretilebilir. Çevrimiçi etik, güvenlik ve gizlilik konuları işlenebilir. Medya ve bilgi okuryazarlığı açısından bilgi doğrulama, haber kaynaklarını değerlendirme ve medya eleştirisi önemli konular arasında yer almalıdır.

Lise Dönemi (15-18 Yaş): Bu düzeyde yapay zeka uygulamaları, veri analizi ve makine öğrenimi konuları, daha ileri web uygulamaları için web geliştirme, mobil uygulama geliştirme ve siber güvenlik konuları işlenebilir. Yeni medya okuryazarlığı için dijital medya üretimi, kaynak değerlendirme, gizlilik ve güvenlik, telif hakkı ve etik kullanım, dijital ayak izi yönetimi, sosyal medya yönetimi ve çevrimiçi iletişim becerileri incelenmelidir. Bu süreçte ailelerin ve eğitimcilerin çocuklara rehberlik etmesi, teknolojinin güvenli ve etik kullanımı konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Kaynak: Startup Gazetesi